ΤΟ ΘΕΑΘΗΝΑΙ ΒΡΕΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ «HEISENBERG»

της Λίλας Παπαπάσχου

Θέατρο του Νέου Κόσμου, Σάββατο βράδυ, όπως πάντα ασφυκτικά γεμάτο. Με πολλές προσδοκίες και έχοντας αναπόφευκτα ακούσει και διαβάσει πολλά - κυριώς θετικά - για την παράσταση "HEISENBERG", του βρετανού Σάιμον Στήβενς, που σκηνοθέτησε ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, σε μετάφραση Μενέλαου Καραντζά και παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή του ΘΤΝΚ, ταυτόχρονα με την αντίστοιχη παράσταση στο West End του Λονδίνου, βρέθηκα σε έναν από τους πιο "σταθερούς" και δραστήριους χώρους του θεατρικού τοπίου της Αθήνας, όπου πάντα υπάρχει κάτι ενδιαφέρον να δεις.

Η Κόρα Καρβούνη και ο Περικλής Μουστάκης - δύο απίστευτα πειθαρχημένοι ηθοποιοί, ο καθένας με τα διαπιστευτήρια του - χωρίς να κάνουν τίποτα περιττό ή μεγαλόσχημο πάνω στην σκηνή και μεταχειριζόμενοι τα σώματα, τις φωνές και τα εκφραστικά τους μέσα με εντυπωσιακή άνεση και μία αίσθηση "σιωπής" που όμως έφτανε στην πλατεία σαν κραυγή, κατάφεραν να ανεβάσουν την υποκριτκή σε ένα άλλο επίπεδο, εντελώς μη θεατράλε και σίγουρα αντάξιο σκηνών του εξωτερικού, όπου less is more επί της ουσίας. 

Η σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, ο οποίος τοποθέτησε τους ηθοποιούς του σε μία καφασωτή μεγαλούπολη - μία "ξύλινη" λοιπόν και διαρκώς μετασχηματιζόμενη πόλη με την υπογραφή της ευρηματικότατης Μαγδαληνής Αυγερινού που επιμελήθηκε και τα κοστούμια - ήταν εξίσου αφαιρετική, αφήνοντας τους δύο πρωταγωνιστές αυτής της τόσο ιδιόμορφης ιστορίας αγάπης να ξετυλίξουν το μπερδεμένο κουβάρι της ζωής τους, στο οποίο κυριαρχεί η απώλεια, με όσο το δυνατόν περισσότερη αμεσότητα. 

Η Κόρα Καρβούνη και ο Περικλής Μουστάκης
ζουν μία απροσδόκητα συναρπαστική ερωτική ιστορία 

Ο τίτλος της παράστασης αναφέρεται στο νομπελίστα φυσικό Βέρνερ Χάιζενμπεργκ, που θεώρειται θεμελιωτής της Κβαντομηχανικής και διατύπωσε - μεταξύ άλλων - την αρχή της απροσδιοριστίας, σύμφωνα με την οποία είναι αδύνατον να προσδιοριστεί ταυτόχρονα και με ακρίβεια η θέση και η ορμή ενός σωματίου. Ο συγγραφέας όμως του έργου, έχοντας πλήρη γνώση της ανατομίας της ανθρώπινης φύσης δεν έγραψε το έργο για να μας κάνει επίδειξη των γνώσεων του περί Κβαντομηχανικής, αλλά για να την αντιπαραβάλλει με τις ανθρώπινες σχέσεις που συχνά μοιάζουν εντελώς συγκεχυμένες και με ασαφή όρια.

Σύμφωνα με το βρετανό συγγραφέα η αντίληψη που έχουμε για τους άλλους - ακόμα και για τους πιο κοντινούς μας ανθρώπους - αλλάζει ανάλογα με το πόσα γνωρίζουμε για αυτούς, τι ακριβώς βλέπουμε και από ποια οπτική γωνία. Όλα είναι σχετικά....και απροσδιόριστα...Όπως η ερωτική ιστορία της Τζόρτζι και του Άλεξ, που σύμφωνα με την "κοινή γνώμη" θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί...ανάρμοστη.

Τι δουλειά έχει μία καλοβαλμένη γυναίκα 42 ετών με έναν 75χρονο που μοιάζει εντελώς παραδομένος στη μοίρα του, περιμένοντας καρτερικά να πέσουν "οι τίτλοι τέλους". Τι κοινό μπορεί να έχει μία ετυμόλογη, κομψή, αθεράπευτα αθυρόστομη και αρκούντως ελκυστική Αμερικάνα, που ακολούθησε τον αγαπημένο της ως την Αγγλία, φέρνοντας στον κόσμο τον καρπό του έρωτά τους, για να καταλήξει μόνη και εγκαταλελειμμένη από άντρα και παιδί, με έναν "γέρο";  Πόσο ταιριάζουν μία υπάλληλος σε ένα δημοτικό σχολείο της περιοχής, με έναν βαρετό, ηλικιωμένο και ενδεχομένως κατατονικό Ιρλανδό χασάπη. Κι όμως...απ' ότι αποδεικνύεται στην πορεία της παράστασης η Τζόρτζι και ο Άλεξ είναι πλασμένοι ο ένας για τον άλλο, τουλάχιστον με βάση το timing που γνωρίζονται (νάτος πάλι ο Χάιζενμπεργκ). 

Τριαντά τρία χρόνια χωρίζουν τους δύο ήρωες του Στήβενς και ένας ολόκληρος ωκεανός - γεωγραφικός και κοινωνικοπολιτικός - και ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος μαζί με τους δύο ηθοποιούς της παράστασης δεν δίστασαν να τον διασχίσουν, πραγματοποιώντας ένα θεατρικό ταξίδι από τη Γηραιά Αλβιώνα  έως την Αμερική και συγκεκριμένα το Νιου Τζέρσι.

​Η "γριά" Ευρώπη συναντά τη νεότερη Αμερική και εδώ αρχίζουν να διαφαίνονται οι κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις του έργου (δεν είναι καθόλου τυχαία η επιλογή των εθνικοτήτων των δύο ηρώων που ζουν στο Λονδίνο), που κινούνται παράλληλα με την εξέλιξη ενός απρόσμενου έρωτα, που εκκινεί από την εγωιστική και εντελώς ιδιοτελή επιθυμία της Τζόρτζι να κάνει τον Άλεξ υποχείριο της με σκοπό να του αποσπάσει...τι ακριβώς;
​

Άλεξ και Τζόρτζι, ένα απροσδιόριστα ταιριαστό ζευγάρι

Ο έμπειρος Περικλής Μουστάκης σκιαγράφησε με αδρότητα και σπάνια σκηνική αξιοπρέπεια τον εσωστρεφή και μοναχικό Άλεξ, που έχει εξοικειωθεί από μικρή ηλικία με την ιδεά του θανάτου, αφού έχασε την αδελφή του όταν ήταν ακόμη παιδιά, χωρίς όμως να χάσει και την ευαισθησία του, την οποία καλύπτει επιμελώς κάτω από τον κυνισμό, το μαύρο χιούμορ και μία επιδεικτική αδιαφορία, που γοητεύει και ταυτόχρονα εξοργίζει την Τζόρτζι.

Δουλεύοντας ανόρεχτα στο χασάπικο ιδιοκτησίας του, το οποίο όπως και ο ίδιος "γερνάει" χάνοντας σταδιακά τη δημοφιλία του και παραμένοντας τον περισσότερο καιρό άδειο από πελάτες, δεν ελπίζει σε πολλά, καταδεχόμενος το ρόλο του σιωπηλού παρατηρήτη της ζωής των άλλων. Μέχρι την στιγμή που εισβάλλει στη ζωή του η λαμπερή μέσα στη δική της μιζέρια και εντελώς χύμα Τζόρτζι, που δεν μασάει τα λόγια της και εκδηλώνει από την αρχή τις ερωτικές προθέσεις της. που ενδεχομένως να μην είναι και τόσο "αθώες".

Ο ρομαντικός και τρυφερός Άλεξ του Περικλή Μουστάκη μας έπεισε απόλυτα, κάνοντας να φαίνεται εντελώς αποδεκτός ο έρωτας που νιώθει για αυτόν η πολύ νεότερη του Τζόρτζι, καταρρίπτοντας κάθε είδους στερεοτυπικές αντιλήψεις σχετικά με την ηλικία και βγάζοντας τη γλώσσα στους απανταχού opinion makers, ασφαλιστές και διαφημιστές, που μετά τα 70 (και λίγο πιο πριν) παύουν να σε μετρούν ως...άνθρωπο, αφού ως καταναλωτικός "αριθμός" τους είσαι πλέον άχρηστος. 

Ο ήρωας του Στήβενς, έτσι όπως τον προσωποποίησε ο καταξιωμένος ηθοποιός εν τέλει αποδεικνύεται πολύ πιο ανοιχτόμυαλος και προοδευτικός απ' ότι πολλοί νέοι της σύχρονης "κρυφοπουριτανικής" εποχής, αποφασίζοντας να ξεβολευτεί και να ρισκάρει, ακολυθώντας το αντικείμενο του πόθου του σε ένα ταξίδι εσωτερικής κυρίως αναζήτησης, με πρόσχημα τον εντοπισμό του γιου της Τζόρτζι στο  "βιομηχανικό" Νιου Τσέρσι. 
​

Ο γνωστός και καταξιωμένος ηθοποιός Περικλής Μουστάκης 

Η υπερκινητική και αγέρωχη Τζόρτζι της Κόρας Καρβούνη πέφτει μέσα στην ίδια της την παγίδα, καταλήγοντας να ερωτευτεί τον άνθρωπο με τον οποίο θέλησε αρχικά να παίξει, φιλώντας του πεταχτά το λαιμό σε ένα παγκάκι σιδηροδρομικού σταθμού, εντελώς απροετοίμαστη για τη δική της συναισθηματική εμπλοκή. Η Τζόρτζι ψεύδεται συστηματικά, παρουσιάζοντας κάθε φορά τον εαυτό της ως κάποια άλλη, από άμυνα, ή ανωριμότητα, ή ακόμα και λόγω παλιμπαιδισμού, αφού της είναι δύσκολο να συμφιλιωθεί με το χρόνο που περνάει, αφήνοντας τα σημάδια του στο πρόσωπο και το σώμα της (μα κυρίως στην ψυχή της).

Μόνη και εκείνη όπως και ο Άλεξ, χαμένη σε μία μοντέρνα πολυπολιτισμική πρωτεύουσα, αναζητά κάτι απροσδιόριστο και συνταρακτικό - όπως ο έρωτας - για να την βγάλει από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται. Στο πρόσωπο του Άλεξ βρίσκει πολλά περισσότερα από περιστασιακό σεξ. Αγάπη, συντροφικότητα, κατανόηση, αποδοχή, ασφάλεια, φιλία... Μαζί του αισθάνεται και πάλι νέα. Οι δυο τους νιώθουν ανίκητοι, άτρωτοι...ορατοί..σε μία πόλη γεμάτη ανθρώπους όπως και αυτοί, οι καθημερινές ιστορίες των οποίων δεν έχουν φαινομενικά κανένα ενδιαφέρον και πρωτοτυπία.. 

Η ταλαντούχα ηθοποιός - που ερμηνεύει μία γυναίκα μεγαλύτερη από την πραγματική της ηλικία - κατάφερε να ενσαρκώσει την Τζόρτζι σε όλες της τις εκφάνσεις προβάλλοντας όλη την κούραση, την απογοήτευση και τη ματαίωση που εκείνη αισθάνεται, πάνω σε ένα καλοσμιλεμένο προσωπείο χαράς που επιμένει να φοράει ως ασπίδα στις παντός τύπου εξωτερικές επιθέσεις-και εσωτερικές αναταράξεις. Όμως στο τέλος αφήνεται, ανήμπορη να αντισταθεί. Στην οικειότητα που νιώθεις μόνο με ανθρώπους που αγαπάς και σε αγαπούν άνευ όρων και...ορίων...Στην οικογενειάκη θαλπωρή που τόσο εκείνη όσο και ο Άλεξ έχουν στερηθεί. 
​

Η Κόρα Καρβούνη ως Τζόρτζι, καταθέτει μία ολοκληρωμένη ερμηνεία 

Οι δύο ηθοποιοί διαμόρφωναν μόνοι τους τον σκηνικό τους χώρο καθόλη τη διάρκεια της παράστασης, μεταφέροντας και τοποθετώντας τις ξύλινες κατασκεύες ανάλογα με τις σκηνοθετικές απαιτήσεις, έχοντας ως συνδετικό κρίκο τις ατμοσφαιρικές μουσικές του Σταύρου Γασπαράτου και τους φωτιστικούς "αντικατοπτρισμούς" του Σάκη Μπιρμπίλη, σε μία παράσταση που συνδυάζει την επιστημονική ακρίβεια με την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης. Σημαντική και η συμβολή της κινησιολόγου Σεσίλ Μικρούτσικου, που επέλεξε να τονίσει και σωματικά τη διαφορά στη στάση ζωής των δύο πρωταγωνιστών, παρουσιάζοντας έναν σκυφτό και νωχελικό Άλεξ και μία ευθυτενή και γεμάτη ενέργεια Τζόρτζι. 

Η ιστορία των δύο αντιδιαμετρικών χαρακτήρων του Στήβενς, που μετατρέπουν το τυχαίο σε μοιραίο, μας αποχαιρέτησε ήσυχα και απλά, όπως όταν μας πρωτοσυστήθηκε στην σκηνή, αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα και διατηρώντας μία συγκρατημένη αισιοδοξία ότι είναι εφικτό αυτοί οι δύο άνθρωποι να αγγίξουν - έστω και στιγμιαία - την ευτυχία. 

​Φεύγοντας από το Θέατρο του Νέου Κόσμου, πήρα μαζί μου τη γλυκόπικρη αίσθηση που μου άφησε η παράσταση και άρχισα να παρατηρώ τους ανθρώπους γύρω μου, διακρίνοντας στους υπόλοιπους θεατές, αλλά και στους περαστικούς πολλές καμουφλαρισμένες "Τζόρτζι" και άλλους τόσους "Άλεξ" και υποσχέθηκα στον εαυτό μου την επόμενη φορά που θα μπω στον πειρασμό της κοινωνικής κριτικής να ρίξω πρώτα μια ματιά στον καθρέφτη...just in case...
​

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Μετάφραση: Μενέλαος Καραντζάς
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Σκηνικά – Κοστούμια: Μαγδαληνή Αυγερινού
Επιμέλεια Κίνησης: Σεσίλ Μικρούτσικου
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Βοηθός σκηνοθέτη: Άννα Τσαπάρα
Φωτογραφία Αφίσας: Έφη Γούση
​
Παίζουν οι ηθοποιοί: Κόρα Καρβούνη, Περικλής Μουστάκης

INFO
Θέατρο του Νέου Κόσμου
Αντισθένους 7 & Θαρύπου, τηλ. 210 9212900
Παραστάσεις: Τετάρτη-Σάββατο 21:15, Κυριακή 19:00
Τιμές Εισιτηρίων: Τετάρτη-Πέμπτη: Κανονικό 14€, Φοιτητικό 12€, Ανέργων 10€
Σάββατο-Κυριακή: Κανονικό 17€, Φοιτητικό / Ανέργων 15€
Διάρκεια: 85 λεπτά