ΛΙΜΠΥ ΤΑΤΑ ΑΡΣΕΛ 1940 – 2018

της Γεωργίας Τσούρου

Έφυγε από την ζωή η Λίμπυ Τατά Αρσέλ, καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, με πλούσιο επιστημονικό συγγραφικό έργο και σημαντική εργασία στο πρακτικό θεραπευτικό πεδίο.

Η Αρσέλ ζούσε στην Δανία και είχε έντονη δραστηριότητα αρωγής και αποκατάστασης θυμάτων πολέμου και βασανιστηρίων καθώς και προσφύγων πολέμου και πολιτικών καθεστώτων. Έζησε από το 1993 έως το 1996 στην πρώην Γιουγκοσλαβία, όπου εργάστηκε ως οργανώτρια προγραμμάτων βοηθείας για πρόσφυγες πολέμου και θύματα βασανιστηρίων, ενώ ίδρυσε δύο κέντρα αποκατάστασης θυμάτων πολέμου και βασανισθέντων, ένα στην Βοσνία και ένα στην Κροατία.

Πίσω στην Κοπεγχάγη, συνεργάστηκε με το Διεθνές Συμβούλιο Κέντρων Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων όπου, όπως η ίδια αναφέρει, επέλεξε να αξιοποιήσει τα επαγγελματικά της προσόντα στο σημαντικό ανθρωπιστικό κίνημα ενάντια στην πολιτική καταπίεση, στους διωγμούς και στα βασανιστήρια πολιτικών και εθνικών μειονοτήτων. Η Αρσέλ χρημάτισε σύμβουλος, επί επτά χρόνια, στο Τμήμα Προστασίας Προσφύγων του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τα Εγκλήματα Πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ενώ συνεργάστηκε και με τα πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης, και διετέλεσε μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) και της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ).

Το 2014 κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το βιβλίο της «Με τον Διωγμό στην Ψυχή». Πρόκειται για ένα επιστημονικό σύγγραμμα, το οποίο όμως κρύβει στην καρδιά του ένα μυθιστόρημα. Γόνος η ίδια οικογένειας κάποια από τα μέλη της οποίας θανατώθηκαν, ενώ άλλα εκδιώχθηκαν από το Τσανταρλί της Μικράς Ασίας κατά την Καταστροφή του 1922, χρησιμοποιεί την μέθοδο της βιογραφίας κυρίως της μητέρας της Τασίτσας προκειμένου να μελετήσει το διαγενεαλογικό τραύμα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Διερευνά ιστορικά την γένεσή του, αναλύει τους μηχανισμούς διαχείρισης και αντιμετώπισής του από την πρώτη έως και την τρίτη γενιά και αποτυπώνει την διαγενεαλογική μετάδοσή του, προκειμένου να εξάγει συμπεράσματα.

Τα συμπεράσματα αυτά θα φανούν χρήσιμα στον αναγνώστη ανεξάρτητα από την επιστημονική ή μη κατάρτισή του. Σήμερα, ίσως περισσότερο από ποτέ, το παράδειγμα της Μικρασιατικής Καταστροφής και των προσφυγικών ροών που αυτή δημιούργησε είναι επίκαιρο. Δεδομένης της σημαντικής χρονικής απόστασης που πλέον μας χωρίζει από το ’22, μελέτες όπως αυτή του βιβλίου της Αρσέλ είναι σε θέση να προσφέρουν ψύχραιμη και ιστορικά ολοκληρωμένη εξαγωγή επιστημονικών συμπερασμάτων, προκειμένου να προσπαθήσουμε έστω να κατανοήσουμε τόσο το τι βιώνουν σήμερα οι χιλιάδες πρόσφυγες που κατακλύζουν την Ευρώπη και τα παιδιά τους που επιβιώνουν από τα φουσκωτά που διασχίζουν το Αιγαίο, όσο και το τι περιμένει τα δικά τους παιδιά, που δεν μπορούμε παρά να ελπίζουμε ότι θα έχουν την τύχη να γεννηθούν σε νέες, πιο ειρηνικές πατρίδες.

Το βιβλίο της Αρσέλ «Με τον Διωγμό στην Ψυχή» είναι ένα επιστημονικό σύγγραμμα αλλά και η βιογραφία μιας οικογένειας και μιας ολόκληρης γενιάς προσφύγων και ως εκ τούτου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εγχειρίδιο ανθρωπιάς. Ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με την ωμότητα των ανθρώπινων πράξεων, με την ταπεινότητα των κινήτρων τόσο του θύτη όσο και του θύματος/πρόσφυγα/θανατωθέντος και βγαίνει, δύο γενιές μετά, σοφότερος, έχοντας το παράδειγμα και τα λόγια της Τασίτσας Τατά, μητέρας της συγγραφέως, πραγματικά ανεκτίμητη κληρονομιά: «Τους συγχώρεσα».
 _________________________________________________________________________________
Το βιβλίο της Λίμπυ ΤατάΑρσέλ «Με τον Διωγμό στην Ψυχή» κυκλοφορεί
από τις εκδόσεις Κέδρος
με ISBN 139789600445244