BLACK FRIDAY ΚΑΙ ΞΕΡΟΣ ΣΟΥ!

του Χρήστου Σούτου

​Παιδιά σηκωθείτε να βγούμε στο δρόμους, γυναίκες και άνδρες με.....και κάπου εδώ σταματά η σύνδεση με το γνωστό επαναστατικό τραγούδι. Τα όπλα που αναφέρει ο στίχος στη συνέχεια έχουν αντικατασταθεί από τις πιστωτικές κάρτες, τα μετρητά(;) - αλήθεια υπάρχουν ακόμα αυτά; - τις προπληρωμένες κάρτες και κατά βάση από την φρενίτιδα που δημιουργεί η καταναλωτική μανία της ειδικής αυτής ημέρας, που τόσο έχει "λείψει" από τον Έλληνα της εποχής των μνημονίων. Η επονομαζόμενη Black Friday είναι και φέτος εδώ. Μεγάλα καταστήματα πολυεθνικών εταιριών, αλυσίδες καταστημάτων, αλλά και μικρά εμπορικά μπήκαν στο χορό των τρελών εκπτώσεων που επιτάσσει η εν λόγω ημέρα. Είναι όμως έτσι ή και σε αυτήν την περίπτωση, όπως σε τόσες άλλες στα μέρη μας, αυτά που μας έρχονται από το εξωτερικό, είναι περισσότερο "ελληνικά" απ΄όσο πρέπει; 

Ας το δούμε λίγο πιο αναλυτικά. Πρώτα απ΄όλα τι στο καλό είναι αυτό το Black Friday; Πρόκειται για μια φράση που δεν έχει συγκεκριμένη προέλευση και η οποία σίγουρα δεν είχε να κάνει στο παρελθόν αποκλειστικά με την ικανοποίηση των καταναλωτικών αναγκών των ανθρώπων. Οι ιστορίες που την ακολουθούν πολλές. Από τα λογιστικά χαρτιά που χρησιμοποιούσαν οι επιχειρήσεις όταν ήταν αυτά χειρόγραφα μέχρι ένα τεράστιο οικονομικό κραχ του 1869 όπου οι επενδυτές έχασαν πολύ μεγάλα ποσά. Στο παρελθόν, όπου η έννοια της μηχανοργάνωσης ήταν άπιαστο όνειρο τα μαγαζιά κατέγραφαν με κόκκινο της μέρες με αρνητικό τζίρο και με μαύρο τις μέρες με θετικό. Εικάζεται επομένως πως η Παρασκευή μετά τη μέρα των Ευχαριστιών ονομάστηκε από τους λιανοπώληδες  έτσι τη δεκαετία του 1980, δίνοντας θετικό πρόσημο στην ημέρα και στο συγκεκριμένο όρο, αφού περίμεναν μεγάλους τζίρους, λόγω των απίθανων προσφορών που έκαναν.

​Στην πράξη η Black Friday είναι στα ελληνικά η φράση...."το αφεντικό τρελάθηκε". Όπως στο παρελθόν όταν η αγορά στην πατρίδα μας είχε μια σχετική κανονικότητα, τα μαγαζιά πριν ακόμα εμφανιστούν οι πολυεθνικές και τα πολυκαταστήματα που προέκυψαν αργότερα, λίγο πριν μπουν οι επίσημες εκπτώσεις έκαναν κάποιες δικές τους, πολύ μεγάλες, για να ξεστοκάρουν. Δηλαδή πρακτικά στο τέλος εποχής έδιναν το στοκ που τους είχε απομείνει σε μισή ή ακόμη και χαμηλότερη τιμή. Σήμερα τα πράγματα δεν είναι δυστυχώς έτσι. Οι επιχειρήσεις πλέον είναι απρόσωπες, η επαφή του πελάτη με τον έμπορο στεγνή και άοσμη και κανείς δεν νοιώθει την ευδαιμονία που ένοιωθε όταν ψώνιζε στο παρελθόν. Όλα πια, ακόμη και μια τόσο ωραία συνήθεια, γίνονται μηχανικά. Όχι για τη χαρά, όχι για την κάλυψη της πραγματικής ανάγκης, αλλά γιατί έτσι πρέπει, γιατί έτσι το επιβάλλει το διαφημιστικό περιβάλλον στο όποιο ζούμε και αναπνέουμε. Στο δικό μας σήμερα τη μερίδα του λέοντος παίρνουν οι μεγάλες εταιρίες, που έχουν τη δυνατότητα με τη συνεχή αναφορά που κάνουν μέσω των ΜΜΕ, εισβάλλοντας μέσα στο σαλόνι κάθε οικογένειας. 
 
Η ελληνική Black Friday είναι μια κοροϊδία του καταναλωτικού κοινού επί της ουσίας. Ή μια μέρα ασύλληπτων εκπτώσεων έχει αντικατασταθεί από τρεις και πλέον μέρες συμβατικών, Αντί για 70 και 80% μιλάμε για 20 ή 30%. Νούμερα δηλαδή που μπορεί να βρει κανείς και στις κανονικές περιόδους των εκπτώσεων. Οι πολυεθνικές και οι μεγάλες εγχώριες εταιρίες εκμεταλλεύονται στο έπακρο δύο στοιχεία. Πρώτον, ότι ο Έλληνας καταναλωτής δεν έχει την αντίστοιχη γνώση του εθίμου όπως αυτό γίνεται στο εξωτερικό και δεύτερον διότι δεν διαθέτει τη σωστή νοοτροπία και παιδεία του αγοραστή, Του πετάνε λοιπόν το "τυράκι" της συγκεκριμένης ημέρας με βάση τα οφέλη που προκύπτουν στις αντίστοιχες κινήσεις στο εξωτερικό και όταν έρχεται η ώρα του ταμείου η φάκα του ψέματος είναι εκεί και παραμονεύει. Το μόνο που θα ήθελα να ευχηθώ είναι η αγωνιστική διάθεση των νεοελλήνων να στριμωχτούν στις ουρές για να προϊόν, να μπορούσε να άλλαζε και να γινόταν διάθεση να ανατρέψουν τις συνθήκες ζωής που τους επιβάλλουν άλλοι κάνοντας black το σύνολο της καθημερινότητας τους και όχι μια και μόνο Friday το χρόνο....