ΜΙΑ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΓΑΠΗΣ

της Μαρίας Σούμπερτ

Υπάρχουν διαμάντια ολόκληρα μέσα στην ιστορία της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας λογοτεχνίας που περιμένουν στωικά να βρεθεί ξανά ο χώρος και ο χρόνος να χωρέσουν στην σύγχρονη πραγματικότητα. Γιατί δεν είναι εύκολο να διαβάσεις στο πρωτότυπο ή έστω και μεταφρασμένο ένα έργο που γράφτηκε το 10ο αιώνα, ούτε μπορείς να παρακολουθήσεις πια –εκτός και αν το κάνεις για λόγους φιλολογικούς ή ερευνητικούς- τον τρόπο έκφρασης της εποχής. Όταν λοιπόν εμφανίζονται ευκαιρίες να διαβάσεις διασκευασμένο έναν τέτοιο θρύλο, φυσικά τις αρπάζεις. Όπως στην περίπτωση του «Τριστάνου και της Ιζόλδης» που διασκεύασε ο Μάνος Κοντολέων για τις εκδόσεις Πατάκη. Το βιβλίο που αφηγείται τον πιθανά κέλτικο θρύλο ανήκει στην σειρά ελεύθερης διασκευής έργων της παγκόσμιας λογοτεχνίας που διασκευάζει ο γνωστός συγγραφέας, μαζί με τον Γαργαντούα και τον Δον Κιχώτη.

Η αφήγηση αυτή τη φορά γίνεται από την οπτική πλευρά ενός γλάρου. Ενός γλάρου, ο οποίος παρ’ ότι κανείς δεν τον πρόσεξε ποτέ, έχει υπάρξει μάρτυρας όλης της τραγικής ερωτικής ιστορίας που έφερε κοντά και απομάκρυνε τους δύο αυτούς νέους. Η ιστορία είναι κλασική: ο νέος σκοτώνει για χάρη του θείου του τον εχθρό του. Η κόρη του εχθρού ορκίζεται εκδίκηση, αλλά η μοίρα τους παίζει περίεργα παιχνίδια. Ο Τριστάνος θα γνωρίσει την Ιζόλδη και θα την ερωτευτεί. Πόσο πιθανό είναι λοιπόν να βρεθεί λίγο αργότερα να την ζητάει σε γάμο για λογαριασμό του θείου του;

Ο θρύλος έχει έντονα τραγικά στοιχεία: οι ήρωές του είναι δέσμιοι των παθών τους, του έρωτα, του μίσους, της ζήλιας. Είναι εκπρόσωποι του ρόλου τους, αλλά και ανθρώπινοι ταυτόχρονα. Ο Μάρκος θα κρατήσει κοντά του τη νεαρή του σύζυγο, θα μεγαλώσει το παιδί της και θα της επιτρέψει όταν ο Τριστάνος την καλέσει για τελευταία φορά να πάει. Και όλα αυτά, ένας γλάρος θα προσπαθήσει να τα καταλάβει.

Ένα πουλί που ζει κοντά στους ανθρώπους και κοντά στη θάλασσα, που δεν μπορεί να κατανοήσει τα ακατανόητα, που εκπλήσσεται συνεχώς από τις εξελίξεις και τις αντιδράσεις των ανθρώπων –που επιτρέπει στον νεαρό αναγνώστη την έκπληξη, την αγωνία και την γαλήνια θλίψη στο τέλος του θρύλου.
​
Έχουν γίνει αρκετές μελέτες πάνω στο μύθο, ο οποίος έχει επηρεάσει πολλούς δημιουργούς να τον επεξεργαστούν με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά –είτε ως όπερα, είτε ως ταινία κ.ο.κ.. Ίσως να επηρέασε και τον Σαίξπηρ να γράψει τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα –ίσως να γεννήθηκε από την ίδια ανάγκη που γέννησε αρκετούς αιώνες αργότερα τον Ερωτόκριτο και τον δικό του έρωτα για την Αρετούσα. Ίσως πάλι να γεννήθηκε από όλους τους μη επιτρεπτούς έρωτες, στα χρόνια εκείνα που ο έρωτας ήταν ζήτημα πολιτικής, τιμής και κόστους –τουλάχιστον για τους ανθρώπους της ανώτερης τάξης. Ήταν όμως και ένα χαρακτηριστικό δείγμα του πολιτισμού της εποχής, την εποχή που τα φέουδα αρχίζουν να μεγαλώνουν και οι πύργοι να αυξάνονται με τις πυργοδέσποινες που μάζευαν γύρω τους τους τροβαδούρους και τους ποιητές, τους καλλιτέχνες της εποχής που συνόδευαν την δέσποινα στην καθημερινότητά της. Και ίσως και για εκείνη οι ιστορίες αγάπης να εκπλήρωναν και τη δική της επιθυμία για έναν έρωτα πραγματικό και όχι κανονισμένο από οικογένειες και πολέμους. ​

​


Μάνος Κοντολέων

Τριστάνος και Ιζόλδη
Μια Ιστορία των Γλάρων

(Ελεύθερη διασκευή του μεσαιωνικού θρύλου, βασισμένη στα βιβλία των Μπερούλ και Ζοζέφ Μπεντιέ)

Εκδόσεις Πατάκη
ISBN: 9789601683911
Τιμή: €9.90

---