Υποχρέωσή μας να μην ξεχνάμε

γράφει ο Χρήστος Σούτος

Η 27η Ιανουαρίου έχει ανακηρυχθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, της 2ας Νοεμβρίου 2005, ως Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος. Η ημερομηνία μόνο τυχαία δεν επελέγη, αφού πρόκειται για την ημέρα που τα Σοβιετικά Στρατεύματα απελευθέρωσαν στο Άουσβιτς όσους κρατούμενους είχαν αντέξει τα βασανιστήρια και το θάνατο, στο μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης του ναζιστικού καθεστώτος. Ο λόγος που θεσπίζονται οι Παγκόσμιες και Διεθνείς Ημέρες δεν είναι ούτε μουσειακός, ούτε απλά μια ωδή στο παρελθόν. Είναι για να μένει άσβεστο το αποτύπωμα συγκεκριμένων γεγονότων και καταστάσεων στην ανθρώπινη συλλογική μνήμη, η οποία βοηθά το DNA μας να αποβάλει, όσο αυτό είναι εφικτό, τα κακά κύτταρα.

Οι θηριωδίες των Ναζί, όχι μόνο στο Άουσβιτς αλλά και σε πολλά άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης, αποτελούν όνειδος για τον ανθρώπινο πολιτισμό και την ιστορία της ανθρωπότητας γενικά. Ακόμα και σήμερα κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα έναν αριθμό που να αντιπροσωπεύει σε απόλυτο βαθμό το σύνολο των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Σε αυτό το σημείο καλό θα ήταν να τονίσουμε ότι τα θύματά του δεν ήταν μόνο άτομα Εβραϊκής καταγωγής. Αποτελούσαν βέβαια το μεγαλύτερο ποσοστό, δεν ήταν όμως μόνο αυτοί. Με τον όρο Ολοκαύτωμα περιγράφεται από ένα Κράτος ο διωγμός με συστηματικό τρόπο διαφόρων εθνικών, θρησκευτικών, κοινωνικών και πολιτικών ομάδων, που δύναται να οδηγήσει στη γενοκτονία τους. 

Οι Εβραίοι της Ευρώπης αποτέλεσαν τα κύρια θύματα της ναζιστικής θηριωδίας σε μία άνευ προηγουμένου προσπάθεια εξόντωσής τους από το καθεστώς, το οποίο και ονόμαζε την επιχείρηση "Τελική λύση του Εβραϊκού ζητήματος". Ο αντισημιτισμός δεν γεννήθηκε ξαφνικά ένα πρωί, αλλά προϋπήρχε της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία από τις αρχές της δεκαετίας του 1920. Στο έργο του "Ο Αγών μου", που εκδόθηκε το 1925, γίνεται ξεκάθαρο το πόσο φανατισμό κρύβει ο συγκεκριμένος εναντίον των Εβραίων και δίνονται ξεκάθαρα σημάδια του τι πρόκειται να επακολουθήσει, εάν ποτέ βρισκόταν σε θέση ισχύος. Το 1925, έτος έκδοσης του βιβλίου, ο συναγερμός δεν ήχησε και αγνοήθηκε. Όταν ανέβηκαν στην εξουσία οι Ναζί, από την πρώτη κιόλας περίοδο, φάνηκε τι θα επακολουθούσε.

Το μποϊκοτάζ των ΕβραΪκών επιχειρήσεων της Γερμανίας για μία ημέρα, την 1η Απριλίου του 1933, ήταν μόνο η αρχή. Στις 7 Απριλίου του ίδιου έτους, ο νόμος για την αποκατάσταση του "Επαγγελματικού Δημοσίου Τομέα" οδήγησε όλους τους Εβραίους δημοσίους υπαλλήλους στην έξοδο. Οι νόμοι της Νυρεμβέργης, δύο χρόνια μετά, απαγόρευσαν τους γάμους ανάμεσα σε Εβραίους και μη Εβραίους, τους αφαίρεσαν τη γερμανική υπηκοότητα και το δικαίωμα ψήφου, ολοκληρώνοντας το "πολιτικό" σκέλος της θηριωδίας. Η απαγόρευση από το καθεστώς των Ναζί στους Εβραίους να ασκούν οποιοδήποτε εξειδικευμένο επάγγελμα και στα παιδιά τους να πηγαίνουν σε κανονικά σχολεία, ήταν το τελευταίο βήμα πριν από την ένοπλη βία. 

Τα θύματα υπολογίζονται σε αρκετά εκατομμύρια, η πιο ασφαλής προσέγγιση τα τοποθετεί στα 6.000.000, με χώρες όπως η Ελλάδα να χάνουν περίπου το 70% του εβραϊκού τους πληθυσμού. Η μόνη εβραϊκή κοινότητα που σώθηκε σχεδόν στο σύνολό της ήταν η Δανέζικη και αυτό γιατί μπόρεσαν οι Δανοί να τους φυγαδεύσουν με κάθε μέσο στη γειτονική Σουηδία, που ήταν και ουδέτερη χώρα στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Βέβαια, δεν ήταν όπως είπαμε μόνο οι Εβραίοι τα θύματα του Ολοκαυτώματος. Οι τσιγγάνοι - Ρομά, Σίντι και Μανούς - πλήρωσαν βαρύ τίμημα στην ναζιστική θηριωδία. Μπορεί να μιλάμε για εξόντωση σχεδόν του 50% του πληθυσμού τους στην Ευρώπη. Άτομα με ειδικές ανάγκες, ψυχικά ασθενείς και ομοφυλόφιλοι εξοντώθηκαν στο πλαίσιο ενός πειράματος ευγονικής των Ναζί. Πίστευαν ότι οι ανάπηροι άνθρωποι είναι βάρος στην κοινωνία και κοστίζουν, ενώ τα άτομα με ψυχικές ασθένειες παραμορφώνουν τον καθρέφτη μιας τέλειας κοινωνίας και δίνουν προς τα έξω την εικόνα ενός ελαττωματικού πληθυσμού. Πάνω από 400.000 άτομα αυτών των κοινωνικών ομάδων στειρώθηκαν υποχρεωτικά, αρκετά δολοφονήθηκαν με βάση το πρόγραμμα "Ευθανασίας Τ-4", το οποίο και το καθεστώς είχε εκπονήσει για να επιτύχει την καθαρότητα της φυλής. Κομμουνιστές, ας μην ξεχνάμε ότι το Κομμουνιστικό Γερμανικό Κόμμα ήταν το πρώτο που τέθηκε εκτός νόμου την 1η Μαρτίου του 1933, συνδικαλιστές, αλλά και πολλοί καλλιτέχνες ήταν μέσα στα θύματα του Ολοκαυτώματος. 

Ημέρα Μνήμης λοιπόν σήμερα για τα θύματα του ναζιστικού καθεστώτος. Κοινωνικές ομάδες και άτομα που απλώς διέφεραν σε κάτι, που στο αρρωστημένο μυαλό και το απάνθρωπο σκεπτικό των φασιστών δεν "κολλούσαν", κυνηγήθηκαν και εξοντώθηκαν μαζικά. Η ανθρωπότητα οφείλει να θυμάται καθημερινά τα "έργα" του Χίτλερ και της "παρέας" του και να φροντίζει, ώστε να μεταδοθεί από γενιά σε γενιά η ιστορική μνήμη μίας περιόδου που σημάδεψε με τα πλέον μελανά χρώματα τη σύγχρονη ιστορία.