ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: 49 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

γράφουν Λίλα Παπαπάσχου 
& Χρήστος Σούτος

Ο αυτοσχέδιος ραδιοφωνικός σταθμός των φοιτητών με τις φωνές των Μαρία Δαμανάκη, Δημήτρη Παπαχρήστου και Μίλτου Χαραλαμπίδη, τέτοιες μέρες πριν από 49 χρόνια, έδινε τον παλμό της λαϊκής εξέγερσης εναντίον της Χούντας των Συνταγματαρχών, που είχαν καταλύσει τη Δημοκρατία την 21η Απριλίου 1967.

Στις τρεις το πρωί της 17ης Νοέμβρη 1973 κι ενώ υπήρχαν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό της κατάληψης και την ασφαλή αποχώρηση των φοιτητών από το Πολυτεχνείο, αποφασίστηκε να επέμβει ο στρατός και ένα από τα τρία άρματα που βρίσκονταν απέναντι από την πύλη, την γκρέμισε. Αρκετοί από τους φοιτητές παρέμειναν στο χώρο, ο σταθμός συνέχισε να εκπέμπει και τα γεγονότα που ακολούθησαν οδήγησαν μετά από λίγους μήνες στην πτώση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. 

Η νύχτα της 17ης Νοέμβρη και οι πρώτες πρωινές της ώρες βάφτηκαν με το αίμαι αθώων πολιτών, αφού ελεύθεροι σκοπευτές από τις ταράτσες γειτονικών κτηρίων άνοιξαν κατά των διαδηλωτών μετά την είσοδο του τανκ, ενώ υπάρχει καταγραφή περιστατικών βίας και ανθρωποκτονιών σε όλη την Αθήνα. Σύμφωνα με την έρευνα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών με τίτλο "Τεκμηριώνοντας τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1973", ο αριθμός των νεκρών είναι 24 με ακόμα 16 περιπτώσεις να τελούν υπό διερεύνηση. Η δικτατορία εκτός από τα γεγονότα εκείνων των ημερών, είχε δείξει την σκληρότητά της από την πρώτη στιγμή, με πλήθος πολιτών να βασανίζονται, να κρατούνται παρανόμως και να χάνουν τη ζωή τους υπό "αδιευκρίνιστες" συνθήκες. 

Σήμερα, σχεδόν μισό αιώνα μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου το σύνθημα "ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" παραμένει ζωντανό και πιο επίκαιρο από ποτέ. Αυτό δεν είναι κατ'ανάγκην κακό, ούτε σημαίνει διάψευση των ονείρων και των οραμάτων μιας ολόκληρης γενιάς. Οι τρεις αυτές λέξεις -και η σημασία τους - έχουν διαχρονική αξία και αποτελούν κεφαλαιώδους σημασίας αγαθά σε μια σύγχρονη, δημοκρατική κοινωνία, ίσων ευκαιριών. Το δυστύχημα είναι, ότι οι διεκδικήσεις του τότε και παρά το γεγονός ότι η χώρα μας απο το 1974 έχει Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, το σύνθημα του Πολυτεχνείου για πολλές κοινωνικές ομάδες παραμένει διαχρονικά ανικανοποίητο. 

Η λεγόμενη "γενιά του Πολυτεχνείου" στη διάρκεια αυτών των ετών ανέλαβε κυβερνητικά πόστα και έχει τεράστιες ευθύνες για την τωρινή κατάσταση. Λάθη κάνουν όλοι όσοι εργάζονται, αλλά το γεγονός ότι οι νέοι του τότε και πολιτικοί του χθες και του σήμερα κατάφεραν να δημιουργήσουν γενιές πολιτών χωρίς το απαραίτητο ιστορικό υπόβαθρο, απολιτίκ, μακρία από τις έννοιες και τις αξίες της πολιτικής και να απαξιώσουν την κεντρική πολιτική σκηνή στα μάτια της νεολαίας, είναι το λιγότερο εξοργιστικό. 

Οι νέοι του 1973 παραδίδουν στους νέους του 2022 μία κοινωνία σε βαθιά κρίση - αξιών κυρίως - και δείχνουν αποστασιοποιημένοι από την σκληρή καθημερινότητα και το γεμάτο ανασφάλεια μέλλον που παραδίδουν στα παιδιά που έρχονται. Η νεολαία του σήμερα καλείται να κάνει τη δική της επανάσταση. Μία επανάσταση όχι κόντρα σε τανκ και αστυνομικά κλομπς, αλλά στην μαλθακότητα της τεχνολογίας, στο αυτοφακέλωμα των social media και την διεκδίκηση του καναπέ και του πληκτρολογίου.